Zmiana w KP: większa ochrona pracowników przed niebezpiecznymi chemikaliami

Opisywany projekt zmian w Kodeksie pracy został 16 kwietnia przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do prac w Sejmie. Ma on wdrożyć do polskiego porządku prawnego UE 2022/431 z 9 marca 2022 r. zmieniającą dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.

Zmianie ma ulec § 1 i 2 art. 222 Kodeksu pracy, który reguluje obowiązki pracodawców w przypadku zatrudniania pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.

Zmiana ma na celu rozszerzenie zakazów na tzw. substancje reprotoksyczne. W dużym uproszczeniu: są to substancje, które mogą wywierać niekorzystny wpływ na funkcje seksualne i płodność u dorosłych mężczyzn i kobiet, a także na rozwój potomstwa.

Substancje reprotoksyczne to m.in: toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego, metale – ołów, kadm, rtęć i ich związki.

Pracownicy pracujący w kontakcie z substancjami reprotoksycznymi są zatrudnieni w zasadzie we wszystkich dziedzinach krajowej gospodarki, a przede wszystkim przy produkcji i stosowaniu pestycydów, produkcji i przetwórstwie tworzyw sztucznych, w przemyśle gumowym, farmaceutycznym, metalurgicznym, kosmetycznym, w budownictwie, a także w placówkach ochrony zdrowia, w zakładach fryzjerskich, kosmetycznych i warsztatach samochodowych.

Po zmianach w art. 222 kp, substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu reprotoksycznym będą dopisane do tych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.

Zgodnie z projektowanym art. 222 § 1 kp, w razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie takich substancji, pracodawca:

- zastępuje te substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne mniej szkodliwymi dla zdrowia lub

- stosuje inne dostępne środki ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

W związku z nowelizacją art. 222 kp pojawią się dodatkowe obciążenia pracodawców, u których występuje narażenie na substancje reprotoksyczne, dotyczące m.in.:

• prowadzenia rejestrów pracowników narażonych na substancje reprotoksyczne,
• zgłoszeń do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego i Państwowej Inspekcji Pracy informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu reprotoksycznym,
• przeprowadzeniem dodatkowych badań stanu zdrowia pracowników,
• stosowaniem odpowiednich środków prewencji, w tym środków ochrony zbiorowej i indywidualnej.

Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia, ale projekt ustawy przewiduje okres przejściowy na wydanie przepisów wykonawczych, na podstawie znowelizowanego art. 222 § 3 Kodeksu pracy, wynoszący 30 dni od wejścia w życie ustawy.

Źródło:

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy (UC22) https://www.gov.pl/web/rodzina/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy---kodeks-pracy