„Aktywny rodzic” – 3 nowe świadczenia

Rodzicom dzieci w wieku żłobkowym przysługują obecnie dwa świadczenia:

• rodzinny kapitał opiekuńczy (na opiekę nad drugim dzieckiem w okresie od 12. miesiąca życia dziecka do końca miesiąca, w którym dziecko to kończy 35. Miesięcy; świadczenie nie zależy od aktywności zawodowej lub jej braku) oraz
• dofinansowanie obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.

Projektowana ustawa o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic" wprowadza do systemu prawnego trzy kolejne świadczenia dla rodziców.

To świadczenie, tzw. „babciowe”, ma charakter aktywizacyjny – dla pracujących rodziców. Ma ono dać pracownikowi 1500 zł miesięcznie na czas 24 miesięcy – od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia, a  w przypadku dziecka niepełnosprawnego – 1.900 zł).

Warunkiem jest to, aby oboje rodzice (czy też rodzic i osoba, która z nim wychowuje dziecko) prowadzili aktywność zawodową związaną z ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym – i podstawa tych ubezpieczeń musi wynosić łącznie co najmniej 100% płacy minimalnej. Przy czym, w przypadku każdego z nich podstawa składek emerytalnych i rentowych nie może być niższa niż 50% płacy minimalnej (w niektórych przypadkach – 30% płacy minimalnej).

To świadczenie ma zastąpić obecnie funkcjonujące dofinansowanie obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.

Zostanie podniesiona maksymalna wysokość świadczenia z 400 zł miesięcznie w przypadku dofinansowania do 1.500 zł miesięcznie w przypadku „aktywnie w żłobku. Ma to zachęcić rodziców w wieku żłobkowym do korzystania z powyższych instytucji opieki oraz podmioty zainteresowane (j.s.t., przedsiębiorców) do tworzenia nowych miejsc opieki.

W związku z tymi zmianami projekt ustawy uchyla o wiele mniej korzystne przepisy o dofinansowaniu obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna zawarte w ustawie z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.

To świadczenie przysługuje na analogicznych zasadach co obecnie funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy. Różnica będzie taka, że świadczenie „aktywnie w domu” będzie można uzyskać na każde, w tym na pierwsze i jedyne dziecko w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Jest to wsparcie kierowane do tych rodziców dzieci w wieku od 12. do 35. miesiąca życia, którzy nie będą uprawnieni lub z własnej woli nie zdecydują się na skorzystanie ze świadczenia „aktywni rodzice w pracy” lub „aktywnie w żłobku”, gdyż w szczególności pozostaną nieaktywni zawodowo lub ich dziecko nie uczęszcza do instytucji opieki.

Projekt ustawy uchyla ustawę z 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym, która przewiduje mniej korzystne świadczenie niż proponowane w projekcie, przy jednoczesnym zachowaniu praw nabytych, tj. zagwarantowaniu rodzicowi prawa do zachowania wcześniej przyznanego rodzinnego kapitału opiekuńczego z możliwością przejścia przez tego rodzica na nowe świadczenie, jeżeli jest ono dla niego bardziej korzystne (np. aktywni zawodowo rodzice pobierający rodzinny kapitał opiekuńczy będą mogli zrezygnować z tego świadczenia i ubiegać się o świadczenie „aktywni rodzice w pracy”).

To rodzic będzie decydował, które ze świadczeń wybierze. Jednak rodzic będzie miał także możliwość wielokrotnej zmiany świadczeń, tj. rezygnacji z jednej formy wsparcia i przejścia na drugą. Z tym zastrzeżeniem, że w danym miesiącu na dane dziecko rodzic będzie mógł pobierać tylko jedno z wybranych przez siebie świadczeń.

W chwili zamykania tego wydania nowe przepisy są już przyjęte przez rząd i pracuje nad nimi Sejm.

Źródło:

Rządowy projekt ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic" (druk sejmowy nr 319).